Wykonawcy
 
Hania Rani

Wykonawcy
Franck Ollu – dyrygent
NOSPR
Katarzyna Krzewińska – live electronics
Paweł Gusnar – saksofon

Program
Katarzyna Krzewińska
utwór na wielką orkiestrę symfoniczną i live electronics

Marcin Stańczyk
„Live” na saksofon, zespół i taśmę

Lidia Zielińska
„Pustynnienie” na orkiestrę, media elektroniczne i przestrzeń

Marta Śniady
„Delikatna muzyka dla wrażliwych dziewcząt” na orkiestrę, audio playback i wideo

Katarzyna Krzewińska – utwór na wielką orkiestrę symfoniczną i live electronics
Inspiracją do powstania utworu jest książka Nie ma Mariusza Szczygła wyróżniona w 2019 roku Nagrodą Literacką Nike. Zbiór reportaży łączy temat pustki, braku, żałoby po stracie. Wydany w roku 2018 tom w kontekście obecnej sytuacji zyskuje na aktualności – obecnie w codziennym życiu, niekiedy bardzo dotkliwie doświadczamy „nie ma”. Uczuciu pustki towarzyszy usilna próba przeniesienia życia do świata online, jednak wraz z pozytywnymi tego aspektami przychodzą również te negatywne – nadmiar bodźców i technologii staje się często pułapką. Planowany utwór to refleksja nad „komputeryzacją” świata i próba zobrazowania zalewającego nas szumu informacyjnego, który paradoksalnie wzmaga uczucie pustki i tęsknoty. W kompozycji zastosowane zostaną nowoczesne technologie, takie jak przetwarzanie dźwięku w czasie rzeczywistym (live electronics) czy wielokanałowa transmisja dźwięku (system kwadrofoniczny).
Standardowe instrumentarium symfoniczne wzbogacone zostanie o dodatkowe dwa saksofony (sopranowy i barytonowy), akordeon i gitarę elektryczną. Brzmienie orkiestry poszerzone zostanie o zastosowanie elektroniki oraz współczesnych technik wykonawczych: mikrotonów, multifoników, efektów sonorystycznych.
Planowany utwór będzie w nowatorski sposób czerpał ze zdobyczy muzyki elektronicznej – często spychanej na margines przez środowiska akademickie. Jest to ogromny obszar dla poszukiwań barwowych oraz rytmicznych. Element transowości oraz to jak manipulacja barwą, rytmem, tempem czy zakresem częstotliwości oddziałują na słuchaczy jest ciekawe pod względem psychologicznym i tworzy szerszy kontekst do odczytania kompozycji.
Walorem edukacyjnym utworu jest świadome wykorzystanie zdobyczy technologii w postaci live electronics i wielokanałowej projekcji dźwięku, a także kreowanie brzmienia, które łączy w sobie walory muzyki symfonicznej i popularnej (elektronika, sampling). Elementy te szczególnie ważne są dla młodych słuchaczy, w życiu których technologia jest silnie obecna. Estetyka muzyki elektronicznej staje się spoiwem przybliżającym odbiorcę do zrozumienia tych bardziej klasycznych, orkiestrowych środków wyrazu powodując, że kompozycja jest bardziej przystępna.
Katarzyna Krzewińska

Marcin Stańczyk – „Live” na saksofon, zespół i taśmę

Live is now
Live is true

Live is wait
Live is will

Live is wonder
Live is and

Live is real
Live is play

Live is reach
Live is full

Live is be
alive

Marcin Stańczyk

Lidia Zielińska – „Pustynnienie” na orkiestrę, media elektroniczne, dzieci i przestrzeń
Gdy w 2019 roku planowałam nową kompozycję, chciałam w niej zawrzeć lęki i myśli o nieuchronnościach, które nas trapią na co dzień. Nie przypuszczałam, że za kilka miesięcy wszystkie one tak bardzo się nasilą. Pandemia pozwoliła nam wszak ujrzeć wszystko w znacznie ostrzejszym świetle. Zamknęła – na czas jakiś – wszelkie perspektywy, ale dała nam szansę i zmusiła do rozróżnienia, co jest nieuchronne, a co zależy jednak od nas samych.
Dziś nie ma już we mnie lęków. Zamiast się sublimować, przeistoczyły się w wielką wściekłość – na głupotę, chciwość i wszelkie zaniechania. Nie podołaliśmy jako ludzie i jako obywatele. Umiem to wyrazić bez subtelności, wyłącznie grubymi kreskami.

Lidia Zielińska

Marta Śniady – „Delikatna muzyka dla wrażliwych dziewcząt” na orkiestrę, audio playback i wideo
„Trudno się dziwić, że badania pokazują, iż intelektualna samoocena kobiet zwykle spada, w miarę jak wzrasta liczba przebytych lat studiów. Studiowałyśmy własną nieobecność”.
Gloria Steinem, Moje życie w drodze, Poradnia K, Warszawa 2019.
W utworze Delikatna muzyka dla wrażliwych dziewcząt (Soft music for sensitive gals) podejmuję refleksję nad kobiecością we współczesnym świecie z perspektywy kompozytorki. Absurdalne oczekiwania wobec wyglądu, zachowania, osobowości, a także twórczości kobiet sprawiają, że często przyjmują one role niezłomnych superbohaterek. Następuje idealizacja kobiet dostosowujących się do zasad patriarchalnego świata, które są doceniane za to, że tworzą „tak jak mężczyźni” i nie użalają się nad sobą. W moim utworze multimedialnym staram się pokazać zmagania z trudnymi do spełnienia oczekiwania społecznymi w duchu „girl power”.
Marta Śniady

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

Wykonawcy
Franck Ollu – dyrygent
NOSPR
Kwartludium
Matthijs Koene – fletnia Pana
Adam Bałdych – skrzypce
Kari Sál – wokal
Krzysztof Dys – fortepian
Michał Barański – kontrabas
Dawid Fortuna – perkusja
Mikołaj Laskowski – realizacja warstwy elektronicznej i wideo


Program
Joanna Woźny
„Inner Piece” na orkiestrę symfoniczną i solistów kwartetu Kwartludium

Hanna Kulenty
„Ad–Umbro” na fletnię Pana i orkiestrę symfoniczną

Adam Bałdych
„Teodor” na skrzypce improwizujące, głos, fortepian, kontrabas, perkusję i orkiestrę symfoniczną

Mikołaj Laskowski
utwór na orkiestrę symfoniczną, elektronikę i wideo

Artur Zagajewski
„und nur dieser Wind” na orkiestrę


Joanna Woźny – Orchestral Piece nr 7 na orkiestrę symfoniczną i solistów kwartetu Kwartludium
Bardzo ważnym punktem obsady utworu jest włączenie solistów jako przeciwstawnych aparatowi orkiestry na zasadzie barokowego concerto grosso. Wiążące się z tym aspekty to technika koncertująca jako współdziałanie z jednej oraz jako współzawodniczenie z drugiej strony. Techniki kompozytorskie jakie zostaną użyte to: kontrast rytmiczny, dynamiczny i sonorystyczny.
Inspiracja:
Punktem wyjścia kompozycji jest wyobrażenie bardzo subtelnego dźwięku, cętkowanej ciszy; tematyzacja szumu jako tła, szumu, jaki jest swoisty dla każdego niemal pomieszczenia, jak również związana z tym dialektyka ciszy i dźwięku. Utwór będzie ponadto próbą tematyzacji przejściowości istnienia przedmiotów, rzeczy kruchych, jak i (przypadkiem powstających) śladów czasu, zużycia, zniszczenia.
Ze względu na obsadę orkiestrową, następujące elementy będą odgrywały kluczową rolę w kompozycji:
- odkrywcze podejście do dźwiękowego potencjału aparatu orkiestrowego i wynikające z tego wielorakie możliwości formowania jakkolwiek/dowolnie (do wyboru) pojętej myśli muzycznej;
- praca z obszerną paletą barw instrumentalnych;
- wielowymiarowość dźwięku;
- zestawienie płynnych przejść z nagłymi kontrastami;
- z jednej strony kompresja, z drugiej natomiast radykalny podział (rozpad) dźwiękowy;
- prowokacja rzekomych niepowodzeń poprzez eksploatację technicznych granic możliwości wykonawców.
Dalszym ważnym aspektem utworu jest próba zawarcia w czysto instrumentalnej kompozycji przestrzeni semantycznej – i tym samym próba złamania czysto muzycznego wymiaru dzieła.
Joanna Woźny

Hanna Kulenty – „Ad-Umbro” na fletnię Pana i orkiestrę symfoniczną
Ideę utworu Ad-Umbro (z łacińskiego: „nacieniować”, „naszkicować”, „krótko przedstawić”, „wskazać”, „naśladować”) nosiłam w sobie od ponad roku. Latem 2018 roku poznałam bowiem wirtuoza fletni Pana – Matthijsa Koene z Holandii.
Nigdy nie wpadłabym na pomysł napisania utworu na taki nietypowy instrument, ale po wysłuchaniu kilku koncertów Matthijsa i przekonaniu się jakie ma on możliwości techniczne i muzyczne, zapragnęłam napisać dla niego kolejną kompozycję, opartą na mojej nowej, od kilku lat stosowanej technice, którą nazwałam „musique surrealistique”. Aby naszkicować, nacieniować, krótko przedstawić i wskazać na mój surrealizm, potrzebowałam do tego celu również orkiestry. A zatem: fletnia Pana – jako źródło dźwięku podstawowego. Orkiestra – jako cień, niby chór w tragedii greckiej. Albo odwrotnie. Zamiana ról przewidziana jak najbardziej, aby stworzyć ten mój surrealistyczny świat „światłocieni”, warstw muzycznych czy łuków emocjonalnych, widzianych w różnych perspektywach, przestrzeniach czasowych, trójwymiarowo – jeśli można to tak określić.
Bardzo trudno jest mi nazwać słowami moją muzykę, którą noszę w sercu, uszach i głowie, dlatego pozwolę sobie, trochę w poetycki sposób, przybliżyć ideę mojego surrealizmu: „musique surrealistique”. Składam elementy muzyczne, struktury, charaktery, emocje, czyli moje łuki w taki sposób, aby mojej, i tak już nie do końca przewidywalnej formie muzycznej, nadać charakter jeszcze bardziej nieprzewidywalny, zaskakujący, trzymający
w jeszcze większym transie.
Moja forma muzyczna jest w pewnym sensie przewidywalna emocjonalnie. Łatwo odczytać struktury, które stosuję, rozróżnić obsesyjne motywy czy warstwy brzmieniowe. Mój język muzyczny, charakterystyczny dla Kulenty, nie zaskakuje coraz to nowymi pomysłami samego języka muzycznego, ale wykorzystaniem do maksimum tego, co sobie zaplanowałam w danym utworze. Trzyma się to wszystko w napięciu i tworzy kompaktowy kolaż moich struktur.
Ad–Umbro to kolejna próba mojego naśladowania realnego, czyniąc go surrealnym.
Na dzisiaj chcę dalej tworzyć i rozwijać swoje wizje, odkrywać dalej moje „musique surrealistique” i współpracować ze znakomitymi wirtuozami – jakim jest niewątpliwie Matthijs Koene, i ze znakomitymi orkiestrami – jaką jest NOSPR!
Hanna Kulenty

Adam Bałdych – „Teodor” na skrzypce improwizujące, głos, fortepian, kontrabas, perkusję i orkiestrę symfoniczną
Nową kompozycję Adam Bałdych napisał z myślą o swoim synu, który urodził się latem 2020 roku.
Artysta postanowił cofnąć się do czasów swojego dzieciństwa, by czerpać inspiracje z wyjątkowej atmosfery lat 80. To nie tylko czas wybuchu syntetycznych brzmień i prowokacyjnych projektów muzycznych, ale też złota epoka dla tzw. Polish Jazzu – nurtu kreowanego przez  wybitne postaci, takie jak Tomasz Stańko, Michał Urbaniak czy Zbigniew Namysłowski. To właśnie lata 80., jako schyłek PRL-u, tętniły buntowniczą twórczością i awangardowymi poszukiwaniami, zarówno w muzyce jazzowej, jak i poważnej.
„Urodziłem się w latach 80. i często wracam myślami do tych czasów. Dźwięki, które pamiętam z pierwszych lat mojego życia, chciałbym zestawić z aparatem orkiestrowym i eksperymentować z zacieraniem granic pomiędzy muzycznymi gatunkami, które są i były dla mnie inspiracją. Komponowanie jest dla mnie zawsze bodźcem do nowych poszukiwań. Partię skrzypiec zamierzam wykonać zarówno na instrumencie współczesnym, jak również na rzadko spotykanych skrzypcach renesansowych. Ważnym elementem kompozycji będą improwizacje czerpiące z sonorystyki na granicy jazzu i muzyki poważnej. Utwór dedykuję swojemu niedawno narodzonemu synowi Teodorowi, który wniósł wiele światła w moje życie.” – mówi Bałdych.
Nowy projekt Adam Bałdych współtworzy ze swoją żoną, wokalistką Kari Sál, oraz z Krzysztofem Dysem, Michałem Barańskim, Dawidem Fortuną (z którymi jako Adam Bałdych Quartet nagrał bardzo ceniony album Sacrum Profanum, na którym znalazły się m.in. autorskie interpretacje średniowiecznej i renesansowej muzyki sakralnej).
Adam Bałdych

Mikołaj Laskowski – utwór na orkiestrę symfoniczną, elektronikę i wideo
Utwór będzie zgłębiać idee ucieleśniania dźwięku, somaestetyki (estetyki związanej z ciałem) oraz zorientowanych na relacje strategii dźwiękowego performansu, eksplorowanych w ostatnich latach w ramach autorskiej serii Deep Relaxation oraz w autonomicznych kompozycjach koncertowych.
Punktem wyjścia dla koncepcji utworu będzie dźwiękowe opracowanie i artystyczna transformacja zarówno codziennych, powtarzalnych czynności i związanych z nimi dźwięków, jak i zapośredniczanych przez nie i projektowanych na nie pragnień. Niezależne partie instrumentów orkiestrowych będą oparte w dużej mierze na rozszerzonych technikach wykonawczych. Techniki te będą inspirowane nagraniami ASMR („zjawisko przyjemnego mrowienia w okolicach głowy, szyi i innych obszarach ludzkiego ciała. Zjawisko to może zostać wywołane poprzez wizualne, słuchowe, dotykowe i zapachowe bodźce zewnętrzne”) zawierającymi dźwięki dotykania, pocierania, głaskania, drapania i delikatnego uderzania
w różne przedmioty. Owe techniki wykonawcze będą wykorzystane głównie w partiach instrumentów smyczkowych, harfy, fortepianu oraz perkusji. Instrumenty te będą dotykane i pocierane za pomocą dłoni, smyczków oraz rozmaitych przedmiotów codziennego użytku, takich jak różne rodzaje gąbek, szczoteczek do zębów, szczotek do paznokci, szczotek do butów, płatków kosmetycznych, kawałków tkaniny itd. Powyższe techniki zostaną wykorzystane w sposób zarówno czysto dźwiękowy, jak i wizualny, budując połączenia i analogie z warstwą wideo utworu.
Partie instrumentów dętych będą oparte głównie na dźwiękach eksplorujących intymną relację pomiędzy wykonawcą/wykonawczynią a jego/jej instrumentem. Wykorzystane będą głównie dźwięki związane z oddechem i szeptem, różnymi rodzajami zadęcia, gwizdaniem oraz wieloma rodzajami szumu.
Zakotwiczenie kompozycji w codziennej rzeczywistości i eksploracja uniwersalnych pragnień związanych z intymnością i bliskością sprawi, że będzie ona przystępna dla szerokiego grona słuchaczy.
Zwrócenie uwagi na dźwięki natury i dźwięki naszego najbliższego otoczenia oraz uwrażliwienie na potencjał brzmieniowy przedmiotów codziennego użytku i zachęcenie do ich muzycznego wykorzystania stanowią o edukacyjnej wartości utworu.
Mikołaj Laskowski

Artur Zagajewski – „und nur dieser Wind” na orkiestrę
W 1961 roku w Wielkiej Brytanii założona została grupa architektów Archigram, która w swych inspiracjach sięgała m.in. do pop-artu, kultury masowej, komiksów, science fiction, kosmosu, technologii czy Bauhausu. W 1964 roku Peter Cook, członek tejże grupy, stworzył koncepcję Plug-in City – nieustannie przeobrażającej się megastruktury przestrzennej (architektonicznej), w którą swobodnie mogły być wbudowywane pojedyncze mieszkania w postaci kapsuł mieszkalnych (kontenerów). Wizja ta nigdy nie została zrealizowana, jednak do dziś stanowi przedmiot dyskusji i źródło inspiracji w środowisku architektów.
Idea budowania struktury miejskiej poprzez włączanie w nią platform mieszkalnych opartych na prostych bryłach, stanie się główną inspiracją w utworze und nur dieser Wind na orkiestrę. Koncepcja Petera Cooka, która zakłada mobilność architektury, jej ciągłą zmienność i dostosowywanie się do aktualnych potrzeb, nie zostanie przełożona na formę dzieła
w dosłowny sposób (czyli formę otwartą, mobilną); utwór będzie bowiem ściśle zakomponowany z matematyczną wręcz precyzją. Przełożenie wspomnianej idei na muzykę znajdzie odzwierciedlenie przede wszystkim w zastosowaniu gotowych muzycznych modułów („wtyczek”, „pluginów”), swego rodzaju prefabrykatów, podobnie jak ma to miejsce w wielu projektach architektonicznych. Moduły te będą reprezentowały skrajne kategorie dźwiękowe, przez co same w sobie będą charakterystyczne i wyraziste, a jednocześnie  decydowanie odróżniające się od innych pomysłów.
Artur Zagajewski



Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

Dyrygent
Alejo Pérez

Wykonawcy
NOSPR
Joanna Freszel – sopran
Jakub Jakowicz – skrzypce

Program
Witold Lutosławski
Preludium I z cyklu Preludia i fuga na 13 instrumentów smyczkowych
„Chantefleurs et chantefables” na sopran i orkiestrę do słów Roberta Desnosa

Tōru Takemitsu
„How Slow the Wind” na orkiestrę

Frank Martin
„Koncert na skrzypce i orkiestrę

Program XVIII Festiwalu Witolda Lutosławskiego Łańcuch obejmuje trzy koncerty symfoniczne i dwa kameralne. Zabrzmią na nich wybrane kompozycje Witolda Lutosławskiego oraz powiązane z nimi arcydzieła XIX- i XX-wiecznej muzyki polskiej i obcej ― wśród nich utwory rzadko obecne na krajowych estradach. W gronie wykonawców znajdą się wybitni artyści z kraju i zagranicy, orkiestry: Orkiestra Sinfonia Varsovia, Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Chain Ensemble oraz soliści i kameraliści, m.in.: Karol Kozłowski, Roksana Kwaśnikowska, Agnieszka Kozło, Magdalena Bojanowicz, Radosław Kurek, Joanna Freszel i Jakub Jakowicz.
Koncert z udziałem publiczności ― sprzedaż biletów już wkrótce!
Festiwal jest współorganizowany przez Program 2 Polskiego Radia.
Partnerem Festiwalu i współorganizatorem koncertów kameralnych jest Teatr Wielki - Opera Narodowa.
XVIII Festiwal Witolda Lutosławskiego „Łańcuch” jest organizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Stowarzyszenia Autorów ZAIKS, Związku Artystów Wykonawców STOART oraz Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca